Pazarlamanın Kısa Bir Tarihi

Pazarlama, firmaların ürünlerini müşteriyle buluşturup satın alma sürecinin gerçekleşebilmesi için son derece önem arz etmektedir.

Philip Kotler de pazarlamayı şu şekilde tanımlıyor:

“Pazarlama firmaların, hangi malları veya hizmetleri müşterilerin ilgisini çekeceğini tayin etmeleri ve satışlar, iletişim ve işletme idaresi geliştirmeleri için stratejilerin belirlemeleri sürecidir”.

Peki, hiç pazarlamanın tarihçesini merak etmiş miydiniz?

Pazarlama kavramı 20. yüzyıl’da daha çok karşımıza çıksa da pazarlama dünyasının varoluşu, aslında baya bir öncelere dayanıyor. Neolitik Çağ’da Mısır halkı ineklerini koyunlarla ya da tahıllarını yağ ile değiştirmek istemişlerdi ve bu istek üzerine pazarlamanın ilk tarihsel belirtileri olan takas ticareti başlamış oldu.

Araştırmacılar Antik Çağ döneminde de pazarlamanın çeşitli örneklerine rastladıklarını dile getiriyorlar. Örneğin Umbricius Scauras, M.Ö 35 dolaylarında Pompeii’de balık sosu (garum olarak da bilinir) üreticisiydi. Evinin avlusundaki mozaik desenleri, kendi markasını ve ürettiği balık sosunun kalitesinin iddialarını taşıyan, amfora görselleriyle süslenmişti. Mozaik, atriyumun her köşesinde birer tane olmak üzere dört farklı amforadan oluşmakta ve etiketler taşımaktaydı. Hatta Scauras’ın balık sosu o kadar kaliteliymiş ki ünü Fransa’ya kadar ulaşmıştı. Yani anlayacağınız pazarlamanın gücü sandığımızın aksine çoktan keşfedilmişti.

M.Ö 4. yüzyılda eski Mezopotamya’da alkollü içecekler, kozmetik ürünleri ve tekstil gibi ticari mallar seri üretilmeye başlanmıştı. David Wengrow’a göre bu kentsel devrimin ardından markalaşma, zorunluluğa dönüşmeye başlamıştı. Bu toplumlar ürünlerini pazarlayabilmek ve tüketiciye değer aktarabilmek adına ticari mallarının üzerinde kaliteli ürün sattıklarını belgeleyen işaretler koymaya başladılar. Zamanla üreticiler kendi kişisel kimlikleriyle ilişkilendirilen ve ürüne bir kişilik kazandırmak amacıyla baskılı görüntüler taşıyan taş mühürler takarak ticaret yaptılar. Ayrıca yapılan son araştırmalara göre Orta Çağ’da Çin’in zengin bir erken pazarlama uygulamaları geçmişi sergilediğini de gösteriyor. Bu uygulamalar arasında markalaşma, paketleme, reklam ve perakende tabelaları yer alıyordu. Pazarlamanın incelikleri orta çağ döneminde bile fark edilmeye başlanmış.

Pazarlama dünyası için asıl büyük gelişmeler 1450 yılında Gutenburg “movable type” seri baskı makinesini icadıyla başladı. Bu gelişmeyle beraber müşterilere broşürler ve el ilanları dağıtıldı. Sokakta yürüyen kalabalığın ellerine tutuşturulan o broşürler, pazarlamanın bir diğer iletişim aracı oldu. 1700’lü yıllarda bu serüvene dergilerle devam edildi ve ilk reklam okuduğumuz dergilerin sayfaları arasında yerini aldı.

Sanayi Devrimi ile birlikte bir tüketici için satın almak, bir şeyleri kendileri yapmaktan daha kolay olmaya başladı. Böylece kitlesel üretim, büyüyen bir tüketici pazarının ihtiyaçlarına hizmet etmek için aynı çabayı gösteren birçok endüstri yarattı. Rekabetin artması kaçınılmaz bir hal almaya başlarken rakip firmalardan öne çıkabilmek için “pazarlama” öğrenilmesi ve üzerinde çalışması gereken zorunlu bir sektör oldu.

Teknolojinin gelişmesiyle pazarlama dünyası da hızlı bir ivmeyle büyümeye ve gelişmeye devam etti. 1839’de ilk poster reklamları yayınlanırken, 1867’de billboardlar hayatımıza girdi. 1922’den itibaren radyo reklamcılığı, 1941’den ise ilk defa TV reklamlarının yapılmaya başlanmasıyla radyo ve televizyonlar pazarlamanın kalbi oldu. 1970’de tele marketing (telefonla pazarlama) kavramıyla tanıştık. 1995–1998 yılları arasında arama motorları ile PPC (Pay Per Click) pazarlamasının gelişimine tanıklık ettik. Özellikle internetin de hayatımıza girmesiyle pazarlama kavramı da günden güne gelişmeye devam etti.

Günümüze yakın bir dönem olduğu için midir bilinmez ama bizce en keyifli ve en heyecanlı pazarlama gelişmeleri, internetin sektörde yerini almasıyla başladı.

İnternet, pazarlama dünyası için birbirinden farklı kapılar açtı. Artık offline pazarlamanın yanı sıra online pazarlamanın da birçok avantajından faydalanma vakti gelmişti. Hem diğer pazarlama tekniklerine göre daha ucuz hem de kitlelere daha rahat ulaşma imkanı sağlayan bu alan, pazarlama sektörü için bir dönüm noktası oldu. E-posta pazarlaması, sosyal medya, Google Analytics ve SEO gibi kavramlar büyük önem arz etmeye başladı. SEO ile arama motorlarında ilk sıralara çıkabilmek, E-posta yoluyla müşterilerin maillerine bakmalarını sürekli hale getirebilmek ve sosyal medyada özgün içerikler üretebilmek markaların istediği kriterler arasındaydı.

Müşteriler gün geçtikçe firmalardan daha özel bir şey istiyorlardı. Firmalarla bağ kurabilecekleri ortak bir paydada buluşmak, onlar için artık daha önemliydi. Pazarlama sektörü müşterilerin bu isteğini karşılayabilmek için büyük bir arayışa girmişlerdi. Bu noktada sosyal medyada içerik üreten influencer topluluğu büyük bir talep görmeye başladı. Ürünlerin veya hizmetlerin nasıl olduğunu müşterilerle paylaşıyor, onlara tavsiyelerde bulunuyorlardı. Mankenlerin üzerinde gördükleri kıyafetler insanların aklında soru işareti yaratırken, kendilerine yakın hissettikleri ve aslında bizden biri olan influencerların üzerinde o kıyafetleri görmek onlara daha çok güven veriyordu, müşterilerin aradığı şey işte tam olarak bu güven duygusuydu. Ancak bu talep, fazla takipçileri olan influencerlar için güven duygusunun zayıflamasıyla farklı bir tarafa yöneldi. Kendilerine daha yakın hissettikleri, ortak zevklere sahip ve azınlık bir gruba hitap eden influencer segmenti yani Nano-Influencerlar, müşteriler için güvenli bir liman oldu. Takipçileri, nano-influencerları tavsiyelerini dinleyebilecekleri bir arkadaşları olarak gördüler. Ayrıca az takipçileri olmalarına rağmen pazarlama çalışmalarında en yüksek etkileşim oranlarının sahibi yine Nano-Influencer’lardı. Böylelikle pazarlama dünyasının yeni trendi Nano-Influencer Marketing, serüvenimizin son durağı olmasa da günümüzün en çok tercih edilen pazarlama yöntemlerinden biri haline geldi.

Photo by Mateus Campos Felipe on Unsplash

Siz de Yeni Nesil Pazarlamanın Gücünü Keşfedin!

Co-Influencer olarak biz de Nano-Influencer’ların sıcak, samimi, özgün ve yaşam deneyimleriyle harmanlanmış içeriklerini son derece değerli buluyoruz. Sizleri de Influencer Pazarlama’nın yeni yıldızı olan Nano-Influencerlar ile müşterilerinizle bağ kurmaya davet ediyoruz.

www.coinfluencer.co

Nano Influencer Nedir?
Influencer Çeşitleri Nelerdir?
Influencer Pazarlama Nedir?

Kaynakça:

https://www.pazarlamamakaleleri.com/tag/pazarlamanin-tarihi/

• https://historycooperative.org/the-evolution-of-marketing-from-trade-to-tech/

• https://blog.hubspot.com/blog/tabid/6307/bid/31278/the-history-of-marketing-an-exhaustive-timeline-infographic.aspx

• https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/41813

Co-Influencer Blog